12 Weken waren de scholen dicht en op het eind voor 50% geopend. En vanaf vandaag zijn ze weer volledig open. Het is ongekend in Nederland: de leerplicht die niet hoeft worden nageleefd. Omdat scholen de deuren moesten sluiten of omdat jij als ouder je kind nog niet naar school wilde laten gaan toen het weer mocht. Onderwijs en leerplicht tijd voor verandering?

Wat gaat dit ons opleveren?

In Nederland is de leerplichtwet een schoolplichtwet, kinderen moeten een school bezoeken (lees in dit blog al het één en ander over leerplicht, vrijstellingen en boetes). En vanaf 16 maart j.l. mocht dat niet meer. Even los van wat ik van dit beleid vind, los van alle ellende rondom Corona, ben ik benieuwd wat dit ons gaat opleveren. Ik ben hier als leerkracht benieuwd naar, als ondernemer, maar vooral ook als ouder. Is het tijd voor verandering van de leerplicht, of nog niet?

Ik denk graag in kansen en oplossingen. 2020 Is nu al een ongekend jaar op heel veel vlakken. Is dit een jaar waarin we gaan nadenken over hoe onderwijs nog meer ingericht kan worden? Zal er nagedacht worden over de leerplichtwet uit 1969 en hoe we deze kunnen moderniseren? Durft men na te denken over het aantal lesuren dat kinderen per jaar moeten volgen en of dit efficiënter kan? Ik ben benieuwd. In Nederland krijg je niet zomaar iets veranderd, daar moet vaak een hoop voor gebeuren. Volgens mij is er de afgelopen tijd best een hoop gebeurd. Toch?

onderwijs is ontmoeten, leerplicht tijd voor verandering, les van tes, travelling the young ones, montessori, samenwerken, samen spelen

“Voor kinderen betekent ‘naar school gaan’ voor het grootste deel het samen spelen en werken met andere kinderen.”

Hoe beviel de 50% opening van scholen?

Na een aantal weken thuisonderwijs gaven veel ouders in Nederland aan weer uit te kijken naar het moment dat kinderen weer naar school zouden mogen. En vanaf 11 mei mocht dat voor 50%. Scholen hadden een zekere mate van vrijheid hoe ze die 50% inrichtten. En in de meeste gevallen betekende dit halve klassen en halve weken naar school. Vorige week peilde ik op mijn Instagram account hoe mijn volgers daarin stonden: Blij dat kinderen weer vanaf 8 juni weer volledig naar school mogen of vond je die 50/50 eigenlijk wel even prima zo?

De uitslag verbaasde me. In die zin dat ik niet verwacht had dat het zo’n groot verschil was! 81% gaf aan dat het eigenlijk wel prima was die 50/50. Nu geeft dat natuurlijk een beetje een vertekend beeld, want mijn volgers zijn over het algemeen mensen die ook graag reizen met hun gezin. Maar goed, het zegt wel iets.

De voordelen

Ook om me heen hoorde ik geluiden: leerkrachten die het een verademing vonden om met een halve klas nu eindelijk echt elk kind de aandacht te kunnen geven die het verdient, kinderen die zeiden dat het zo lekker rustig was in de klas en ze veel meer werkjes konden doen en ouders die aangaven dat de afwisseling van rustige dagen thuis (vooral het rustig starten in de ochtend werd erg gewaardeerd) en dagen op school eigenlijk best goed beviel.

De nadelen

Was het dan alleen maar positief? Zeker niet. Natuurlijk vraagt het nogal wat als je werkt en je nog steeds kinderen een deel van de week thuis hebt. En kinderen vonden ook de 50/50 best omschakelen. Want, dan ga je naar school, heb je ook nog thuisonderwijs! Natuurlijk misten kinderen de andere klasgenootjes en als leerkracht vroeg het ook een andere organisatie, want lessen gaf je dubbel of geclusterd, zodat kinderen thuis ook verder konden.

“Als een kind zich veilig voelt, gewenst, fijne contacten heeft en hiervoor openstaat, dan kan een kind ook tot leren komen.”
samen leren, leer mij het zelf te doen, samen ontdekken, onderwijs, basisschool, homeschooling, sociale aspect van onderwijs

Onderwijs en leerplicht, tijd voor verandering?

Ik ben vooral heel erg benieuwd of er een gesprek gaat ontstaan in het onderwijs of over het onderwijs. De geluiden zijn er al langer dat mensen vinden dat de leerplichtwet gemoderniseerd moet worden. Moet het hele onderwijs op de schop? Heus niet. Maar ruimte voor het gesprek, out-of-the-box denken, kijken wat voor mogelijkheden er zijn, dat zou denk ik een mooi begin zijn. Durf het gesprek aan te gaan, durf te onderzoeken, kijk hoe andere landen dit doen, kunnen we dingen daarvan toepassen in Nederland? Een open mind, denken in mogelijkheden, met in je achterhoofd kinderen voor te willen bereiden op een toekomst die we zelf ook niet kennen. Dat gesprek. Wat willen we behouden, wat kan er anders? En moet dat dan landelijk geregeld, of mag je hier als school ook in verschillen om (nog) beter tegemoet te kunnen komen aan wat kinderen nodig hebben?

Het sociale aspect van naar school gaan

Door deze thuisonderwijs-periode heb ik aan mijn leerlingen en eigen kinderen gemerkt dat ‘naar school gaan’ voor het grootste deel voor de kinderen gaat om het samen spelen en werken met andere kinderen. Het sociale aspect is denk ik het belangrijkste aspect. Als een kind zich veilig voelt, gewenst, fijne contacten heeft en hiervoor openstaat, dan kan een kind ook tot leren komen. Maria Montessori zei ooit; Leer mij het zelf te doen. Wat betekent dat je elkaar nodig hebt om te kunnen leren. Leren door nadoen, door het zelf te doen, het je eigen te maken. En daarna het voor te doen aan een ander.


Hieronder doe ik je een fijne boekentip (juist ook voor jongere kinderen!) en spelmateriaal dat mooi aansluit bij de visie van Maria Montessori, mocht je dit interessant vinden.

Op deze overzichtspagina vind je heel veel boeken en spelmateriaal bij elkaar.

Wat denk jij?

Ik ben heel benieuwd hoe jij hier in staat. Denk je hierover na? Heb je hier een idee over? Wat nou als je zelf mag bedenken hoe je het zou willen voor je kind? Zou je dan dingen anders doen als je een school zou oprichten? Of richt je helemaal geen fysieke school meer op, maar virtueel of een pop-up school? Stel dat er geen beperkingen zijn, maar alleen mogelijkheden. Wat zou je dan veranderen? Laat je het me weten?

Save and share on Pinterest:


onderwijs en leerplicht tijd voor verandering, leerplichtwet, thuisonderwijs, homeschooling, schoolplicht, nieuwe tijd, onderwijs aanpassen, transformatie onderwijs
tijd voor verandering onderwijs en leerplicht, leerplichtig, onderwijstijd, schooluren, unschooling, thuisonderwijs, afstandsonderwijs, vernieuwend onderwijs, transformatie in onderwijsland

Onderwijs en leerplicht tijd voor verandering?


Het delen van artikelen waardeer ik zeer om zo andere reizigers verder te helpen. Soms gebruik ik affiliate links. Je betaalt hiervoor nooit iets extra. Je leest er meer over bij ’terms & conditions’.